Uslugi opiekuńcze w miejscu zamieszkania

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w art. 50 ustawy o pomocy społecznej – to pomoc przysługująca osobie samotnej, która z powodu wieku lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona.

Usługi te mogą być przyznane także osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, także wspólnie nie zamieszkujący małżonek, wstępni i zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują:

• pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych,
• usługi o charakterze pielęgnacyjnym i higienicznym
• oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne Usługi Opiekuńcze obejmują:

1. pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia, w tym:

• pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych;
• uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych;
• pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece;
• pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania;
• w szczególnie uzasadnionych przypadkach: zmianę opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych oraz materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych,
  a także pomoc w utrzymaniu higieny;
• pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia;
• pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych;

2. Rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.):

zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,

• współpracę ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług opiekuńczych.

3. W przypadku ubiegania się o pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych należy przedstawić zaświadczenie lekarskie o konieczności świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych, zawierające wskazania co do zakresu
   i proponowanego wymiaru usług.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, termin i miejsce ich świadczenia. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób zaburzonych psychicznie.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi:

Organizacja i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez gminę.

Wojewoda zapewnia środki na realizację zadania, a także zgodnie z art. 22 pkt 1 i 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustala sposób realizacji zadania na terenie województwa oraz nadzoruje jego realizację.

PODSTAWA PRAWNA REALIZACJI ZADANIA:

1. art. 8 i 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz. U. z 2020 r.  poz. 685);
2. art. 18 ust. 1 pkt 3, art. 50 ust. 1 i 2 oraz ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1876, z późn. zm.);
3. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005, Nr 189, poz. 1598, z późn. zm.)

ŚWIADCZENIOBIORCY

Specjalistyczne usługi opiekuńcze przeznaczone są dla:

• osób dorosłych, wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego:
  • chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne);
  • upośledzonych umysłowo;
  • osób wykazujących inne poważne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga takiej formy pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym,
• w wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych,
   jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty.

Przyznając specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, należy mieć na względzie zasadę pomocniczości, wynikającą z ustawy o pomocy społecznej, która definiuje pomoc społeczną jako instytucję polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

Świadczenia, które ustawowo zapewniane są w ramach innych systemów (oświata, ochrona zdrowia), nie mogą być zastępowane świadczeniami z pomocy społecznej.

Sposób realizacji świadczeń w ramach innych systemów określają miedzy innymi rozporządzenia wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 oraz art. 127 ust. 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 2001 z późn. zm.), a także art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 z późn. zm.).

W dokumentach tych zawarto zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizacji kształcenia oraz prowadzenia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży (między innymi zaburzonych psychicznie) przez podmioty zobowiązane w ramach systemów innych niż pomoc społeczna.

Upowszechnianie tej wiedzy wśród rodziców zgłaszających się o pomoc dla swoich dzieci pozwoli na uniknięcie wielu nieporozumień dotyczących roli pomocy społecznej w procesie wspierania i rehabilitacji osób z zaburzeniami psychicznymi.

Z uwagi na jasno określone kryteria otrzymywania świadczenia w formie specjalistycznych usług opiekuńczych (rodzaj schorzenia, niewystarczające zaspokojenie potrzeb lub ich niezaspokojenie w ramach innych systemów) ośrodek pomocy społecznej samodzielnie podejmuje decyzję o ich przyznaniu, a zgodnie z § 4 ust 6 rozporządzenia określa również liczbę godzin świadczenia.

CEL I ZAKRES SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH:

Celem specjalistycznych usług opiekuńczych jest poprawa jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez:

1. zapewnienie wysokiej jakości specjalistycznej pomocy osobom samotnym
   z zaburzeniami psychicznymi, w przypadkach gdy są jej pozbawione, oraz osobom, które wymagają takiej pomocy, a rodzina nie może jej zapewnić;
2. pomoc dostosowaną do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi oraz celów postawionych w planach postępowania terapeutyczno-wspierającego, świadczoną przez osoby z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem.

Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje:

1. uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:

• kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych
  i umiejętności społecznego funkcjonowania,
• interwencję i pomoc w życiu w rodzinie,
• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
• wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia,
• pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi; 

2. pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia;
3. w wyjątkowych przypadkach rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
4. pomoc mieszkaniową, w tym:

• w uzyskaniu mieszkania,
• załatwianiu spraw mieszkaniowych,
• kształtowaniu właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu;

5. w wyjątkowych przypadkach, po dokonaniu weryfikacji zasobów lokalnych, zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych
   i rewalidacyjno-wychowawczych jeśli nie mają ich zapewnionych poprzez inne służby.

W przypadku planowania usług wskazanych w punkcie 3 ośrodek powinien dysponować informacją potwierdzającą, że lekarz lub specjalista wskazał zakres tych usług i zakres ten nie jest objęty przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Natomiast w przypadku usług, o których mowa w punkcie 5 ośrodek powinien dysponować informacją potwierdzającą  niedostępność zajęć, które powinny zapewnić właściwe podmioty, i wskazującą przyczyny niemożności uzyskania dostępu do tych zajęć. 

Wymiar planowanych usług powinien uwzględniać działania już prowadzone w ramach innych systemów oraz rehabilitację zorganizowaną przez rodzinę.

Jak uzyskać pomoc?

Wniosek o udzielenie pomocy może zostać złożony osobiście przez osobę zainteresowaną, listownie lub przez inne osoby i instytucje w imieniu osoby zainteresowanej oraz elektronicznie za pomocą E-puap.

Pomoc przyznawana jest na podstawie wywiadu środowiskowego, w którym pracownik socjalny opisuje całość sytuacji rodzinnej, zdrowotnej, mieszkaniowej i dochodowej osoby zainteresowanej.

Wywiad przeprowadzany jest w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości
o konieczności jego przeprowadzenia. W sprawach niecierpiących zwłoki, wymagających pilnej interwencji pracownika socjalnego ośrodka pomocy, wywiad przeprowadza się niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości
o potrzebie przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

Podczas wywiadu określa się :

• rodzaj, zakres oraz dzienny wymiar świadczonych usług,
• okres, przez który mają być świadczone
• wysokość i sposób pobierania opłaty za świadczone usługi w zależności od posiadanego dochodu.

Dokumenty wymagane podczas wywiadu:

Dokumentami potwierdzającymi sytuację życiową są m. in.

• odcinki renty/emerytury lub inne dokumenty określające wysokość dochodu rodziny z miesiąca poprzedzającego zgłoszenie wniosku
• decyzja dotycząca świadczenia uzupełniającego
• orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub niezdolności do pracy,
• zaświadczenie lekarskie zawierające wskazania co do zakresu i proponowanego wymiaru usług, specjalistycznych usług opiekuńczych o charakterze pielęgnacyjnym
• ewentualnie wypisy ze szpitala rachunki potwierdzające koszty utrzymania domu/ mieszkania,

Jeśli ubiegamy się o pomoc w formie usług opiekuńczych z rodzinnym wywiadem środowiskowym możemy mieć do czynienia w różnych momentach. Wywiad jest obowiązkowy, kiedy ubiegamy się o wsparcie. Będzie on wtedy przeprowadzony
w naszym mieszkaniu, aby określić sytuację materialna i osobista (w powiązaniu
z sytuacją osób wspólnie z nami zamieszkałymi i wspólnie gospodarującymi).
W trakcie wywiadu pracownik socjalny może pytać nas o zgromadzone oszczędności, wartości posiadanych ruchomości i nieruchomości – odmowa udzielenia informacji może spowodować, że ośrodek nie przyzna pomocy. Wywiad może – ale nie musi – zostać przeprowadzony również u naszej najbliższej rodziny, nie mieszkającej z nami.
Z tą sytuacją mamy do czynienia, kiedy ośrodek pomocy społecznej, decydujący
o udzieleniu nam wsparcia, szuka osób, które powinny nam pomóc (mają takie możliwości), a nie pomagają. Ośrodek może więc badać sytuację majątkową i osobistą rodziny (nawet jeśli z nami nie mieszkają), starając się ustalić, czy rodzina jest w stanie nas wesprzeć (pomagać osobiście lub uczestniczyć w kosztach usług opiekuńczych).

Przyznanie pomocy następuje w formie decyzji administracyjnej.

Zasady odpłatności

1. Dokładne zasady odpłatności określa Uchwała Nr XXI/198/04 Rady Miasta Ełku z dnia 31 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania zmienionej Uchwałą Nr IX.94.15 Rady Miasta Ełku z dnia 25 sierpnia 2015 r., Uchwałą Nr XIV.153.16 Rady Miasta Ełku z dnia 26 stycznia 2016 r.  oraz Uchwałą Nr L.484.18 Rady Miasta Ełku z dnia 25 września 2018 r. oraz Uchwałą Nr XV.142.2020 Rady Miasta Ełku z dnia 15 stycznia 2020 roku.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Kwalifikacje osób świadczących te usługi oraz warunki i tryb ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi określa Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005, nr 189, poz. 1598 ze zm.).

W przypadku ubiegania się o pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych należy przedstawić dodatkowo zaświadczenie lekarskie o konieczności świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych.

 Załącznik nr 1 Tabela odpłatności za usługi opiekuńcze

 Załącznik nr 2 Tabela odpłatności za usługi specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizowane w miejscu zamieszkania na terenie miasta Ełk w roku 2021 r.

• Rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
• Zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Załącznik nr 3  Tabela odpłatności za specjalistycznych usługi opiekuńcze

Całkowity koszt :

• Logopeda - koszt 110 zł
• Terapia Ręki – koszt 100 zł

• Fizjoterapia-koszt 135 zł
• Pedagog- koszt 95 zł
• Integracja Sensoryczna- koszt 95 zł
• Trening Umiejętności Społecznych- koszt 95 zł

• Psycholog – koszt 90 zł

Gdzie złożyć wniosek i uzyskać informacje?

Całość postępowania w zakresie przyznania pomocy w formie usług opiekuńczych
i specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania prowadzona jest przez Sekcję Usług Opiekuńczych i Pomocy Instytucjonalnej.

Adres: ul. Piłsudskiego 8, 19-300 Ełk;

Godziny pracy:

poniedziałek od 8:00 do 16:00 oraz od wtorku do piątku 7.00-15.00

tel. (87) 732 64 50 - kierownik Sekcji Usług Opiekuńczych Małgorzata Andrukiewicz

(87) 732 67 23 - pracownicy Socjalni: Daria Wasilewska - starszy pracownik socjalny , Joanna Sutkowska- starszy pracownik socjalny, Ewa Kruszewska  pracownik socjalny , Magdalena Golub  pracownik socjalny.

Pliki do pobrania:

• Uchwała Nr XXI/198/04 Rady Miasta Ełku z dnia 31 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania zmienionej Uchwałą Nr IX.94.15 Rady Miasta Ełku z dnia 25 sierpnia 2015 r., Uchwałą Nr XIV.153.16 Rady Miasta Ełku z dnia 26 stycznia 2016 r.  oraz Uchwałą Nr L.484.18 Rady Miasta Ełku z dnia 25 września 2018 r. oraz Uchwałą Nr XV.142.2020 Rady Miasta Ełku z dnia 15 stycznia 2020 roku.
• Zarządzenie Nr 56.2018 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ełku z dnia 31 listopad 2020 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia kosztu jednej godziny świadczenia usług opiekuńczych, w miejscu zamieszkania, dla osób z zaburzeniami psychicznymi.